Możliwość załatwiania spraw bez wychodzenia z domu to jedno z największych udogodnień, jakie oferuje nam powszechny dostęp do internetu. Szczególnie po roku 2020 brak konieczności fizycznego udawania się do urzędów nabrał dla nas szczególnej wartości. Warto znać możliwości, jakie niesie ze sobą cyfryzacja usług administracyjnych i korzystać z nich zarówno do spraw prywatnych, jak i firmowych.
Dane pochodzące z GUS wskazują, że czterech na dziesięciu Polaków korzysta już z administracji publicznej w wersji cyfrowej. Od kilku lat coraz chętniej wybieramy tę formę kontaktu z urzędem, chociażby po to, aby rozliczyć zeznanie podatkowe lub złożyć wniosek o świadczenie 500+. Co więcej, już ponad 5 milionów Polaków założyło profil zaufany, który pozwala na dostęp do wielu e-usług administracji publicznej.
Obecnie niemal każdy urząd oferuje załatwienie przynajmniej najważniejszych kwestii formalnych w wersji online. Jest to szybsze i wygodniejsze niż osobiste udanie się do poszczególnych placówek. Również bariera wieku przestaje mieć znaczenie, ponieważ usługi te stają się dostosowane nawet do potrzeb osób sporadycznie korzystających z internetu.
Jakie sprawy formalne załatwimy online?
Portalem, który łączy dostępne obecnie e-usługi jest GOV.pl. Spośród najczęściej wybieranych możliwości platformy można wymienić m.in.:
- złożenie wniosku o dowód osobisty lub uzyskanie e-dowodu
- zgłoszenie narodzin dziecka
- możliwość skorzystania z programów 500+ i Dobry Start
- zgłoszenie nabycia lub sprzedaży samochodu oraz sprawdzenie historii pojazdu i punktów karnych
- uzyskanie odpisu aktu urodzenia lub aktu stanu cywilnego
- uzyskanie zaświadczeń o ukończeniu studiów lub przebiegu służby wojskowej
- zameldowanie się lub wymeldowanie
- zgłoszenie wyjazdu lub powrotu z zagranicy
- zmiana miejsca głosowania w wyborach lub zmiana formy głosowania na korespondencyjne
W ramach portalu istnieje również dostęp do Internetowego Konta Pacjenta, na którym można sprawdzić swoje e-recepty, e-zwolnienia lub e-skierowania oraz całą historię wykonanych zabiegów czy przebytych chorób.
Korzystanie z platformy jest też przydatne dla osób prowadzących działalność gospodarczą. Dzięki GOV.pl mogą one m.in.:
- zarejestrować, zawiesić, zakończyć lub wznowić działalność
- uzyskać podatkową interpretację indywidualną lub ogólną
- uzyskać Jednolity Plik Kontrolny oraz informacje z Krajowego Rejestru Sądowego
Pełna lista możliwości w czytelnym podziale na kategorie znajduje się na portalu GOV.pl. Najpierw jednak trzeba zadbać o uzyskanie dostępu do elektronicznych usług administracyjnych.
Zanim zaczniesz, załóż profil zaufany
Podobnie jak podczas tradycyjnej wizyty w urzędzie należy potwierdzić swoją tożsamość poprzez okazanie dokumentu, analogiczny proces weryfikacji należy przejść w internecie. Właśnie dlatego dostęp do elektronicznych usług administracyjnych dostępny jest dopiero po zalogowaniu na profil zaufany, czyli nasz osobisty identyfikator.
Założenie profilu zaufanego może odbyć się na dwa sposoby:
- rejestracja za pomocą wniosku online – poprzez wypełnienie wniosku, który następnie należy poświadczyć osobiście w Punkcie Potwierdzającym (np. w urzędzie skarbowym lub ZUS)
- rejestracja z wykorzystaniem bankowości elektronicznej – założenie konta oraz każdorazowe logowanie na profil zaufany odbywa się z wykorzystaniem strony banku, w którym posiadamy konto
Po jego założeniu, profil zaufany jest aktywny przez trzy lata z możliwością dalszego przedłużenia. Co istotne, oferuje on możliwość poświadczania wirtualnych wniosków i zaświadczeń na portalu GOV.pl. Podobną możliwość daje również posiadanie elektronicznego podpisu, jednak w przeciwieństwie do profilu zaufanego jest to funkcjonalność odpłatna i wymaga cyklicznego odnawiania (przynajmniej 200 zł na rok).
Podpis elektroniczny daje natomiast nieco szersze możliwości. Profil zaufany będzie nam służył wyłącznie do poświadczania oficjalnych dokumentów i wniosków na portalu GOV.pl, podczas gdy podpis elektroniczny umożliwi także podpisywanie różnych prywatnych dokumentów, np. PDF-ów czy maili.
Dokumenty w telefonie zamiast w portfelu
Postępująca cyfryzacja administracji niesie za sobą również wiele udogodnień związanych z brakiem konieczności fizycznego posiadania dokumentów. Jedno z największych ułatwień dotyczy chociażby kierowców. Każdy, kto posiada prawo jazdy, może zostawić je w domu, ponieważ w razie kontroli uprawnienia zostaną zweryfikowane w odpowiednim systemie po podaniu numeru PESEL.
Istnieje jednak bardzo wygodne rozwiązanie dla osób, które chcą mieć przy sobie najważniejsze dokumenty, ale niekoniecznie w formie fizycznej. Umożliwia to aplikacja mObywatel, którą można pobrać na swój telefon. Po zalogowaniu się w niej profilem zaufanym możemy okazywać się dowodem osobistym czy prawem jazdy na ekranie naszego telefonu.
Kieruj się wygodą, ale zachowaj ostrożność
Przed polską administracją stoi jeszcze wiele możliwych do wdrożenia usprawnień, jednak warto korzystać z już istniejących możliwości. Zmierzają one w kierunku coraz bardziej intuicyjnych rozwiązań i znacznie skracają czas załatwiania spraw urzędowych.
Warto jednak zawsze pamiętać o przestrzeganiu podstawowych zasad bezpieczeństwa podczas korzystania z e-usług. Choć usługi takie jak portal GOV.pl czy aplikacja mObywatel gwarantują wysoki poziom zabezpieczeń, mogą stanowić wabik wykorzystywany przez cyberprzestępców np. w mailach phishingowych.
Jeśli chcesz skorzystać z e-usług administracji publicznej, korzystaj tylko z zaufanych źródeł. Na każdą usługę dostępną w wersji cyfrowej możesz przejść z oficjalnej rządowej strony GOV.pl, dlatego nigdy nie klikaj w linki, które nie odsyłają bezpośrednio na strony związane z tą platformą. Nie zdradzaj również nikomu danych do logowania na profil zaufany. Im więcej ostrożności zachowasz, z tym większym spokojem będziesz korzystać z możliwości załatwiania spraw formalnych online.
